Cinemaorkesten (A)

De orkesten in de Antwerpse cinematheaters

Hieronder de lijst van de Antwerpse cinema’s en hun dirigenten tussen ca 1915 en 1930, voor zover ons bekend, aangevuld met enkele gegevens over de orkesten. De meeste orkesten verdwenen uit de cinemazalen op het einde van 1929, naar aanleiding van de overschakeling van de stille film naar de geluidsfilm.

AGORA

Turnhoutsebaan 333, Borgerhout
Opening: juni 1928
Aantal orkestleden in december 1928:
13		Theo de Greef (1928)
Guillaume De Vos (1928-1929)
  • Na de inhuldigingsavond voor genodigden, opende deze zaal met ongeveer 1800 zitplaatsen onder het bestuur van Louis Bogaerts op woensdag 6 juni 1928.
  • De eerste film die werd vertoond was Paname (Die Apachen von Paris, Frans-Duitse film uit 1927).
  • Bij de opening in juni 1928 telde het orkest onder leiding van Theo De Greef twintig muzikanten. “De muzikale onderlijning van den h. De Greef volgde het gebeuren op de voet, en zelfs de stemmige harmonica ontbrak niet.” (De Schelde, 7 juni 1928)
  • Guillaume De Vos was orkestleider vanaf september 1928.
  • In de week van 16 november 1928 vertoonde men de prestigieuze film De Koning der Koningen (The King of Kings, Amerikaanse film uit 1927), met bijzondere muzikale aanpassing en zangkoren van G. De Vos. Vanwege het succes werden de vertoningen met een week verlengd.
  • Op vrijdag 16 december 1938 opende men op de plek van de vroegere Agora de nieuwe cinema Luxor “met een gansch nieuwe klankinstelling”.

ALHAMBRA

Hoogstraat 35
Vanaf juli 1908
Aantal orkestleden in december 1926:
5
@ was ‘Paleis voor Volksvlijt’ (tot 1898); @ was schouwburg Alhambra (1898-1907)
@ was Cinema Kruger Alhambra (1907-1908)
  • Willem Krüger baatte naast zijn cinema op de de Keyserlei ook de Alhambra uit als cinema. In juli 1908 nam de Antwerpse drukker Henri Dirks de uitbating over.
  • In 1920 werden de orkestleden van de Alhambra Jos Houwer, pianist, Laeremans, cello en Felbier, viool, uitgesloten uit de Antwerpse Toonkunstenaarsvereniging omdat ze met de eigenaar van de bioscoop een contract sloten zonder goedkeuring van de vereniging.
  • De Alhambra werkte in december 1929 nog met een volledig orkest.

AMÉRICAIN

Brederodestraat 197
Aantal orkestleden in jan / dec 1926:
3 / 3		J. Verbert

AMÉRICAIN PALACE

Diepestraat 143-145
Opening: december 1922
Aantal orkestleden jan / dec 1926:
9 / 9		Herman Marcus
@ was cinema Excelsior

ANTVERPIA

Sint-Jansstraat 61 – dit is v/a 1920 de Aalmoezeniersstraat
Opening: oktober 1913
Aantal orkestleden jan / dec 1926:
5 / 4		Ivo de Ridder (ca. 1925)
Jules Falck (ca. 1928)

ANVERS PALACE

Appelmansstraat 31
Opening: april 1915
Aantal orkestleden jan / dec 1926:
20 / 16		Frans Van Dyck (1915-)
Julien Neufcour (1919-)
J. Tasset (1920-)
Renaat Van Zundert (1921-)
  • In 1920 maakten deel uit van het orkest :
    violist Mariën, cellist Van Sintruyen en fluitist Casteleyn.
  • Orkest in 1923 onder leiding van Renaat van Zundert :
    de heren Van der Borght (1e viool-solo), Lahaye, Bogaerts en Hallaerts (violen); de Puysseleer (alto) ; Van Sintruyen en Snellaert (cello) ; Vernay (contrabas); Casteleyn (fluit); Paulis (hobo); De Pooter (klarinet) ; Van Hove (fagot) ; Verbruggen (hoorn) ; Op de Beeck (trompet); Collart (trombone); Weitman (pauken); Baut en Douliez (piano).
  • In februari 1925 vertoonde men de film Le Miracle des Loups met de originele begeleidende partituur van de Franse componist Henri Rabaud. Het is vermoedelijk de eerste keer dat in Antwerpen het cinemaorkest een origineel bij de film horende partituur uitvoerde.
  • In 1928 maakte Snellaert nog deel uit van het orkest als cellist.
  • In september 1929 werd het orkest vervangen door een grammofooninstallatie. Van Zundert bleef verantwoordelijk voor de keuze van geluid en muziek.
  • Op 28 maart 1930 werd als eerste geluidsfilm Het Lied van Parijs gedraaid (Innocents of Paris, film uit 1929)
BestuurPeriode
Pierre Tyck1915
Oscar Levillain1915-1920
Willy Tyck1915-1930 e.v.
George Gommers1915-1930 e.v.
Henri Mermans1915-1930 e.v.

ASTORIA

Bredabaan 380a, Merksem
Opening: 1921
Aantal orkestleden jan / dec 1926:
9/8		Jos Bartels
  • Het orkest functioneerde regelmatig met 11 orkestleden (o.a. in 1923 en 1925).
  • Ter gelegenheid van Merksem kermis werd hier enkele keren een ‘Groote prijs Astoria’ georganiseerd (in 1924 en in 1926), een wielerwedstrijd voor beginnelingen met start aan de cinema op de Bredabaan. Dit zou een jaarlijks evenement zijn geweest op initiatief van de eigenaar-bestuurder Joseph De Schutter.

ASTRID

Diksmuidelaan 193, Berchem
Aantal orkestleden in december 1928:
5
 
Eerste versie 10 mei 2011
laatste aanpassing :

Last Updated on 4 november 2023 by Erik Zwysen