J.A. Zwijsen
en de Antwerpse Toonkunstenaarsvereniging

Johan Zwijsen was vanaf de jaren 1920 lid van de Antwerpse belangenvereniging voor muzikanten, de Toonkunstenaarsvereniging van Antwerpen (ATKV). 

We zien Zwijsen actiever worden in de ATKV vanaf 1926, wanneer hij enkele stukken schenkt aan de muziekbibliotheek die de vereniging is beginnen uitbouwen. Hij werkt dan ook mee als bijzitter en stemopnemer bij de belangrijke bestuursverkiezingen van januari 1926.
In mei 1926 nodigt het bestuur hem uit voor de bespreking van een conflict dat is ontstaan tussen het orkest van de cinema Odeon en de heer Van Zundert. In november 1926 werd hij ook zelf verkozen tot bestuurslid. Met Karel van Tolhuyzen wordt hij er belast met de controle van de bijdrage- en afdrachtkaarten. Behalve voorzitter en componist Flor Bosmans, zaten toen onder meer ook de orkestleiders Flor Pierré, Jan Celis en Lode Van de Velde en de componisten Jos Van der Avort en Jules Falck in het bestuur.

Over kamermuziek, modernisme, de uitvoering van den 20sten november l.l. en nog wat !

Onder die titel schreef Johan Zwijsen in het tijdschrift ‘De Toonkunstenaar’ een aantal bedenkingen neer, naar aanleiding van het kamermuziekconcert op 20 november 1927. Een strijkkwartet met Hugo Lenaerts (viool), Stef Strijmans (viool), August Baeyens (alto) en Antoon Horemans (cello) voerde er werken uit van Joaquin Turina, Gian Francesco Malipiero, en Darius Milhoud, die op de uitvoering zelf aanwezig was. Zwijsen, zelf zeker geen modernist, roept de muzikanten op om te trachten het modernisme in de muziek te begrijpen en hoopt dat dergelijke initiatieven in de toekomst op meer belangstelling zouden mogen rekenen. In felle bewoordingen roept hij de muzikanten op tot meer syndicale solidariteit.

Orkestbewerking van de liederen van Flor Bosmans.

In februari 1928 organiseerde de vereniging ter ere van haar voorzitter Flor Bosmans een feestzitting die werd opgeluisterd met een orkestbewerking van Zwijsen op de liederen van Bosmans. Op zondag 13 april 1930 werd Flor Bosmans opnieuw gevierd, toen als definitief aftredend voorzitter “na 10 jaren onafgebroken ambtsvervulling”. Bij die gelegenheid dirigeerde Zwijsen in de Koninklijke Vlaamse Opera het orkest dat het huldebetoon opende met zijn compositie : Doorheen de werken van Flor Bosmans. Daarna trad het snaarkwartet van het kamermuziekgezelschap van Antwerpen op met Hugo Lenaerts en Stef. Strijmans (viool), August L. Baeyens (alto) en Ant. Horemans (cello). H. Claessens aan het klavier speelde met Edmond De Herdt en Theo Van Doren (viool), Napoleon Distelmans (alto), H. Ceulemans (cello) en G. Dijckhoff (klavier), het klavierkwintet van Dvorak. Jos Sterkens, tenor en de sopranen Fernande Hougaerts en Juffrouw Briffaux van de K.V.O. vervolledigden het huldebetoon.

Eerste versie 11 juni 2010
Laatste aanpassing:

Last Updated on 14 november 2023 by Erik Zwysen