Operetteseizoenen

Operetteseizoenen in het interbellum

Operetteseizoenen brachten veelal ook revues en kleinere zangspelen. De theaters die zich aan operetteseizoenen waagden, hielden het maximaal maar enkele jaren vol. Het was een dure onderneming. Naast de vaste theaters, brachten ook de Vlaamse Opera en tijdelijke gezelschappen de operettes naar het Antwerpse publiek.

Vooraf

Voor de Eerste Wereldoorlog presenteerden verschillende Antwerpse theaters zich in hun aankondigingen als variété- en operettetheater, dikwijls gecombineerd met cinemavertoningen. Voorbeelden zijn:

  • Scala: cinema, variété, operettes, zang, enz..
  • Odeon (Kunstlei): operettes, variété, cinema.
  • Lux II (Paardenmarkt): operettes en cinema
  • Cine Theater Lux (Provinciestraat): operette en cinema
  • Cinema Monopool (Berchem, Driekoningenstraat): cinema, variété, operettes
Advertentie januari 1914

Oorlog en bezetting

Na de inval van de Duitse troepen in augustus 1914 sloten de belangrijke Antwerpse musichalls (variététheaters) zoals Odeon, Palatinat, Scala en Folies-Bergère hun deuren. Veel mannelijke artiesten waren onder de wapens geroepen, andere waren naar Engeland of Nederland uitgeweken.
De cinema’s waren de eerste om opnieuw te openen. Op de operettetheaters was het langer wachten. Voor kleine Vlaamse operettes kon men vanaf februari 1915 opnieuw terecht in de Odeon.
Het theaterleven kwam echter maar goed op gang in de zomer van 1915. In Odeon werd de revue Hedde ’n Pas van Gustaaf Piron geprogrammeerd, samen met film. In Palatinat ging de avondvullende Dop-revue van Rik Senten en Fatum in première. En aan het begin van het winterseizoen van 1915-1916 kon men ook opnieuw in de Scala terecht voor revues en operetten.

Operetteseizoenen in de jaren 1920

Operetteseizoenen in de jaren 1930

Ook in de jaren 1930 maakte men het onderscheid tussen zomer- en winterseizoen. Dit laatste begon meestal in augustus-september en duurde tot mei-juni. De operetteseizoenen begonnen of eindigden traditioneel met een revue. Ook tijdens het seizoen werden de operettes nu en dan afgewisseld met vertoningen van een revue.

In september 1930 begon Charlotte Noterman haar vierde operetteseizoen in het theater El Bardo met haar orkestleider Lode Van de Velde. Onder meer vanwege de crisis werd het een tegenvaller en de contracten moesten voortijdig beëindigd worden. El Bardo als operettetheater ging ter ziele.

In het Lunatheater ging bestuurder Ernest Kindermans zijn tweede seizoen in met de orkestleider Emiel Verwilst. Een jaar later, in september 1931 opende hij de Scala opnieuw als operettetheater. Het enige variététheater dat nog bestond in Antwerpen sloot hiermee zijn deuren, maar opnieuw waren er twee zalen die zich aan revue- en operettetheater waagden.

In oktober 1932 overleed Ernest Kindermans. Op het einde van dit seizoen sloot het Lunatheater zijn deuren. Het Scalatheater werkte nog enkele jaren verder onder verschillende nieuwe directies, maar in mei 1935 hield het operettegezelschap het hier voor bekeken.

In de voormalige El Bardo schouwburg begon Jaak Gorrissen in september 1934 met een nieuw operettegezelschap onder de benaming Nieuw Lunatheater. Maar de onderneming liep enkele maanden later al op de klippen.

Het Spektakelverbond baatte dan op eigen kracht van oktober 1935 tot februari 1936 nog een operettegezelschap uit met optredens in de Stadsschouwburg. Maar in feite hebben de operettetheaters in Antwerpen opgehouden te bestaan.

We moeten er wel aan toevoegen dat de sinjoren voor revues ook altijd terecht konden in de Hippodroom en dat de KVO regelmatig operettes programmeerde. Daarnaast waren er verschillende rondreizende operettegezelschappen actief en had Antwerpen in de jaren 1930 ook geregeld het gereputeerde Nederlandse Fritz Hirsch gezelschap te gast. Bovendien programmeerde het cinematheater Empire sinds 1932 een zomer-operetteseizoen. Scala deed hetzelfde in de zomer van 1937.

Eerste versie 22 januari 2018
 

Last Updated on 12 november 2023 by Erik Zwysen